Elexazarreko zelaia Ezkurrola eta Aspaltza tontorren artean dagoen enklabea da, haize hotzetatik ondo babestuta dagoen muino txiki baten tontorrean dagoena.  Juanjo Hidalgo arkeologoaren lanak egungo hondar erromatarrak argitara atera baino lehen, bertan harri-pilaketa handia besterik ezin zen ikusi. Hala ere, horietako askok alde eskuairatuak zituzten, eta, antza denez, eraikuntza bat eratzeko egokituta zeuden.

Zantzu horietatik abiatuta, eta 1570. urtea baino lehenago tenplu zahar bat zegoelako uste herrikoian oinarrituta (data horretan dokumentatu zen lehenengo aldiz toponimoa Armuruko San Anton Batzarreko mendi-ordenantzetan), arkeologia-lanek eraikuntza zibila aurkitu zuten, eta haren hondarrak bisita ditzakegu.

Ondo bideratutako espekulazio bat honako hau izan daiteke: erromatar armadako beterano batek, duela 2.000 urte inguru,  behi-aziendaren hazkuntzari eskainitako establezimendu xume eta familiar bat eraiki zuela, zereal eta lekadun laboreen laguntzaz; izan ere, hori ondoriozta daiteke inguruan aurkitutako hondarrengatik.

Elexazarrera egindako bisitan, San Roke auzoko pasealeku atseginaz gain, eraikuntza zibil xume baten hondarrak ikusi ahalko ditugu. Eraikin horren hormak jatorrizko harriarekin berreskuratu dira, ikusteko moduko altueran jarri arte. Horrek guztiak, itxuraz xumeak dirudien arren, aukera ematen du, hala ere, xehetasun gehiago izateko duela gutxi arte ezezaguna zen eta gure lurretan gero eta nabarmenagoa izan den presentzia erromatarrei buruz.

Proposatutako ibilbidea San Roke baselizatik (276 m-ko altitudea) hasten da eta 274 metroko desnibela gainditu behar da Elexazarreko aztarnategira iristeko (550 m-ko altitudea).

Gomendagarria da oinetako egokiak eta arropa erosoa eramatea.

Baserriak solairu bakarreko hiru eraikin ditu, inguruko hareharriz eginda daudenak. Estalkiak harlauzaz eginda egongo ziren, zurezko habeetan eutsita. Horrez gain, zoruak lauzatuta egongo ziren, ukuilukoa izan ezik.

Eraikin nagusitik, lauzaz egindako ezpaloi batek kalea gurutzatzen du tailerrerantz, eta horma handi batek (E-M noranzkoan) multzoa ixten zuen hegoaldean zegoen malda natural aldapatsurantz. Harresiaren amaieran eta hari lotuta ukuilua zegoen.